GESİ-BAHÇEBAŞI SURP KEVORK KAYA KİLİSESİ
İnceleme Tarihi : Temmuz 2006
Yeri : Gesi-Bahçebaşı Mahallesinde, Surp Stepanos Ermeni Kilisesinin kuzeybatısında bir yamaçta kayaya oyulmuştur.
Bugünkü durumu : Bakımsız ve kullanılmamaktadır.
Tarihi : Bazı araştırmacılarca 18.yüzyılda yapılmış olabileceği belirtilir.
Plan ve mimari özellikleri : Surp Kevork (St.George) kilisesi, Surp Stepanos Kilisesinin kuzeydoğusundaki bir yamaca kayanın oyulmasıyla yapılmıştır. Kiliseye batı cephesine açılan bir kapıdan girilmektedir. Kapı kuruluşu bir yuvarlak kemerle çerçevelenmiştir. Kapı monoblok söve ve lentoyla oluşturulmuş olup üzerinde ayrıca bir pencere açıklığı bulunmaktadır. Doğubatı doğrultudaki kilise, kayaya oyulmuş üç nefli olarak düzenlenmiştir. Diğerlerinden daha geniş olarak yapılan bema, yan neflerden birer sütunla ayrılmaktadır. Bu sütunların doğu tarafında sütun yapılmamış, dilimli bir kemer düzenlemesi tercih edilmiştir. Sütunlar ve ayaklar kayanın oyulmasıyla meydana getirilmiştir. Bemanın doğusundaki apsisin kemere yığma taştan yapılmış ayaklara oturmaktadır. Yan neflerden kuzeydekinin ucu apsis biçiminde sonlanmaktadır. Güneydeki nefin ucuna ise küçük bir niş açılmıştır. Tüm kilisenin üst örtüsü beşik tonoz şeklindedir. Alboyadjian bu yapıda yılda bir kez Surp Kevork ayini gününde İlahi ekmek ve şarap takdisi yapıldığını, kilisede bir küçük masa, üç tane resim ve dört tane tahta çarmıh olduğunu, k dınve erkeklerin hac vazifesini yerine getirmek için burada toplandıklarını belirtir.
Süslemesi : Yapıda kayda değer bir süsleme bulunmamaktadır.
Malzeme ve teknik : Kilisenin batı cephesindeki giriş kapısında düzgün kesme taş malzeme kullanılmış, geri kalan bölümde kilise kayaya oyularak yapılmıştır.
Kitabesi : Yapının kitabesi yoktur.
Tarihlendirme : Alboyadjian kitabesi olmayan yapının 1718 yılı kayıtlarında adının geçtiğini ve 1920’lerde kullanıldığını belirtir. Dolayısıyla eserin 18.yüzyılda yapılmış olabileceği kabul edilebilir.
