Ağam İstanbulu Mesken mi Tuttun Türküsü Üzerine Makale
Ağam İstanbulu Mesken mi Tuttun Türküsünün geçmişini ortaya koyan bir belge.
Türküyü dinlemek için (Karamanlılar-Ağam Istanbol da)
**HALKLARIN DEĞİL COĞRAFYANIN MÜZİĞİ**
Ağam İstanbol'da bilmem ne halda
Geliram dedi da gözlerim yolda
Bu ses guyamata (kıyamete) galsın mi böyle?
Ağam, sen gideli yedi yil oldu
Dıktiin ağaşlar meyvadan doldu
Senin inen giden hep geri döndü
Tez gel ağam, tez gel ağlatma beni
Gördün güzelleri unuttun beni.
Kenardan gideim yol senin olsun
Ağılar yudaim bal senin olsun
Bir su ve içeim altın tas inan
Yoluna bekledim ne havaş inan.
Bir Karamanlı torunu olan, halen Yunanistan'da yaşayan araştırmacı Thanasis Papanikolau; kökeni Niğde Çarıklı Köyü olan dede ve ninelerinden dinlediği türküleri kendi ağızlarından, 1980 yılında kayıt altına aldı. Niğde'nin Çarıklı ve Konaklı (eski ismi Misti) Köyleri ve cıvarında, dinlediği ve kayıt altına aldığı bu türkü ve oyunların izlerini aradı. Yaptığı çalışmaları kitaplaştıran ve eski orjinal kayıtlar ile yeniden seslendirilen kayıtların CD'lerini,"Kapadokya'dan Yankılar - Çarıklı'dan Karamanlı Rum Ezgileri" adı altında yayınladı.
Bize bu kaydı gönderen Thanasis Papanikolau'ya çok teşekkür ediyoruz. Dinlediğimiz türküyü, kadınların el çırparak oynadıklarını, adının da Çirpima (Çırpma) Halayı olduğunu belirtiyor. (Fotoğraf: Yunanistan'da doğan Karamanlı Çarıklı Köyü kökenli kadınların Çırpma Halayı)
Bizde, Yarim İstanbul'u Mesken mi Tuttun olarak bilinen türkü; Ahmet Gazi Ayhan'dan alındığı ve derlendiği belirtilerek "Yarim" Ağam İstanbul'u Mesken mi Tuttun adı altında Kayseri türküsü olarak repertuara alınmışdır. Türkünün sözleri büyük benzerlikler göstermesine karşın, müzikal anlamda benzememektedir. Araştırmacı Yazar Nail Tan; Ahmet Gazi Ayhan'ın, türkünün kendi bestesi olduğunu, Muzaffer Sarısözen'in ölümünden sonra açıkladığını belirtmişdir.
Hüseyin Cömert Not: 1996 yılında Kayseri Kültür haftası münasebetiyle Erciyes Üniversitesinde bir konuşma yapan merhum Ahmet Gazi Ayhanın eşi Yıldız Ayhan hanımefendi yukardaki ifadeleri doğrularcasına: “Ağam İstanbulu meskenmi tuttun türküsününün önceki bestesi ağır olduğundan buğünkü söylendiği şekliyle Ahmet Gazi Ayhan’ın yeniden bestelediğini” ifade etmişler idi. Yine bu türkünün sözlerine Zincirdereli Rumlar tarafından 1890 lı yıllarda İstanbul’da bastırılan ve içerisinde bir çok Türkünün güftesi bulunan kitapta da yer verilmiş idi. Yukarıdaki çalışmalar bu türkünün geçmişine ait işin aslının nasıl olduğunu ortaya koymuş bulunmakta olup bunun uydurma hikayelerle herhangi bir yöreye yamanamayacağını göstermektedir.
Hüseyin Cömert